Streszczenie

Problemy tribologiczne spotykane w mikrourządzeniach, takich jak np. MEMS i w mikro-silnikach krzemowych, a także w przekładniach zębatych, turbinach gazowych, prasach itp. różnią się znacznie między sobą. Różnice te wynikają z różnych skali wymiarowych. Stwierdzono, że zidentyfikowane tarciowe opory ruchu, gdy powierzchnia kontaktu jest w skali milimetrowej, nie mogą być wykorzystywane do prognozowania takich oporów ruchu, gdy powierzchnia kontaktu jest w skali mikro- lub nanometrowej, a także wtedy, gdy wymiary elementów trących znacznie się różnią.
① Department of Mechatronics (Institute of Micromechanics and Photonics), Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland.
② Department of Machine Design and Exploitation of the Science and Technology University (AGH), Cracow, Poland.
☥ Paper presented during the First International Brazilian Conference on Tribology TriboBr, 24th to 26th,210, Rio de Janeiro, RJ, Brazil.
spmom-10v45n3_p-007.pdf (345 kB)


Rola pochodnych silikonów jako dodatków modyfikujących właściwości smarne wody

Streszczenie

Oleje silikonowe są stosowane jako substancje smarowe względnie dodatki modyfikujące właściwości smarowe baz olejowych. Związki te wykazują jednak brak rozpuszczalności w wodzie. Dlatego jako dodatki poprawiające smarność wody wytypowano rozpuszczalne w wodzie pochodne silikonowe. Są nimi: czwartorzędowy diamidopolidimetylosiloksan (Quaternium-80), zaliczany do surfaktantów kationowych oraz oksyetylenowany silikon, należący do grupy niejonowych związków powierzchniowo czynnych (Bis-PEG/PPG-20/20 Dimethicone). Aktywność powierzchniowa obydwu związków w wodzie jest wysoka i została potwierdzona przez pomiar napięcia powierzchniowego. W prezentowanej pracy wyznaczone zostały opory ruchu i zużycie stali w obecności wodnych roztworów wybranych pochodnych silikonowych, jako modelowych substancji smarowych. Testy prowadzono za pomocą aparatu T-11, wyprodukowanego przez Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu. Stwierdzono, że w zakresie niskich stężeń, rzędu kilku procent, kationowy surfaktant zdecydowanie zmniejsza opory ruchu w stosunku do jego niejonowego odpowiednika.
① Technical University of Radom, Department of Chemistry, ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom.
spmom-10v45n3_p-019.pdf (127 kB)

Streszczenie

Obiekty mechaniczne są eksploatowane w rzeczywistych warunkach, gdzie głównymi czynnikami wpływającymi na ich efektywność są zjawiska degradacji materiału elementów obiektu oraz zmienność procesu eksploatacji sterowanego przez operatora. Degradacja jest długotrwałym procesem dotyczącym materiału struktury konstrukcyjnej oraz połączeń elementów. Utrata zdatności użytkowej maszyny wynika z uszkodzeń spowodowanych tarciem i zużyciem, zmęczeniem, korozją, przeciążeniem, starzeniem materiału i innymi procesami destrukcyjnymi. Można zauważyć bliski związek między postaciami uszkodzeń a modelami niezawodności. Wiedza o uszkodzeniach wspomaga analityków w tworzeniu modeli niezawodnościowych i wskazuje optymalne decyzje eksploatacyjne. W pracy omówiono związki między zjawiskami fizycznymi i teoretycznymi modelami tworzące wspólną platformę dla procesu decyzyjnego.
① Wroclaw University of Technology, Poland, .
spmom-10v45n3_p-029.pdf (763 kB)

Streszczenie

W artykule przedstawiono przegląd literatury z zakresu modelowania logistycznego wsparcia funkcjonowania systemu technicznego ze szczególnym uwzględnieniem modeli zaopatrzenia systemów technicznych w części wymienne. Autorzy przedstawili klasyfikację danych modeli, wyróżniając cztery podstawowe grupy: modele doboru optymalnych parametrów strategii sterowania zapasami przy ustalonej strategii obsługi profilaktycznej obiektu, modele doboru optymalnych strategii sterowania zapasami zapewniających maksymalną niezawodność obiektu, modele niezawodności magazynowanych elementów wymiennych oraz modele doboru optymalnej strategii sterowania zapasami obiektu technicznego z wielopoziomowym systemem obsługiwania. W artykule skupiono się na omówieniu pierwszej z wymienionych grup modeli. Następnie w artykule przedstawiono model nadsystemu z rezerwą czasową. Wykorzystano analizę komputerowej symulacji w celu oceny wpływu parametrów procesu zaopatrzenia (wielkości partii zamówienia, poziomu zamawiania, czasu dostawy) na zachowanie nadsystemu.
∗ Wroclaw University of Technology, Faculty of Mechanical Engineering, Institute of Machine Designing and Operation, 50-371 Wrocław, ul. Łukasiewicza 5; phone: +48 71 320-35-11, e-mail:
∗∗ Wroclaw University of Technology, Faculty of Mechanical Engineering, Institute of Machine Designing and Operation 50-371 Wrocław, ul. Łukasiewicza 5; phone: +48 71 320-37-67, e-mail:
spmom-10v45n3_p-045.pdf (285 kB)

Streszczenie

W artykule przedstawiono metodyczne podstawy przeprowadzania oceny niezawodności układów o strukturze typu k z n. Tego typu układy są często stosowane w praktyce, ponieważ stanowią efektywny sposób zwiększenia niezawodności układów z rezerwą. Najskuteczniejszym sposobem tego typu rezerwowania jest układ podwajany, ale koszt jego stosowania jest najwyższy. Stąd też ocena, ile urządzeń pracujących powinno przypadać na jeden obiekt obiekt rezerwowy będący rezerwą przesuwającą się jest interesującym problemen z praktycznego i teoretycznego punktu widzenia.
W celu zbudowania modeli oceny niezawodności przeprowadzono analizę funkcjonowania układów z rezerwą przesuwającą się w ujęciu zdarzeniowym. Wyróżniono i zdefiniowano podstawowe pojęcia i opracowano sposób oszacowania niezawodności. Sformułowane założenia metodyczne umożliwiły zbudowanie modeli symulacyjnych szacowania niezawodności układów z rezerwa przesuwającą się, znajdujących zastosowanie do szybkiej oceny niezawodności różnych form rezerwowania.
Artykuł jest wprowadzeniem do serii opracowań na temat niezawodności układów typu k z n, z rezerwą przesuwającą się.
① Faculty of Mechanical Engineering and Robotics, University of Science and Technogy, 30-059 Kraków, Al. Mickiewicza 30 (tel. 12 617 31 10; e-mail: ).
spmom-10v45n3_p-065.pdf (78 kB)

Streszczenie

W czasie wykonywania lotów przez statki powietrzne zasadniczymi kwestiami są gotowość bojowa oraz mający na nią wpływ system zaopatrywania. Zasadniczymi przedmiotami zaopatrzenia w czasie prowadzenia działań są środki bojowe, energia i paliwa lotnicze. Skuteczne zarządzanie przepływem wymaganych produktów a także niezawodność pojazdów i dysprozycyjność załogi w systemie logistycznym bazy lotniczej wpływa na jakość prowadzonych działań. Jakość ta w odniesieniu do cystern dystrybutorów może być mierzona m.in. niezawodnością dostaw i czynnikami ekonomicznymi (kosztami ich eksploatacji). Liczba cystern zaopatrująca statki powietrzne w paliwa lotnicze w czasie wykonywania lotów określana jest empirycznie. W artykule przedstawiono metodę wyznaczania niezbędnej (minimalnej) liczby cystern-dystrybutorów w zależności od rodzaju statków powietrznych, ich liczby, długości lotu oraz organizacji lotów.
① Military University of Technology, 00-908 Warsaw, Kaliskiego 2 St., phone. +48 22 6837109, mail:
spmom-10v45n3_p-075.pdf (93 kB)

Streszczenie

W pracy zaprezentowano metodę badania efektywności procesu eksploatacji, w którym występuje obsługowy system ekspertowy, ze sztuczną siecią neuronową. Opisano sposób badania symulacyjnego z wykorzystaniem techniki komputerowej. Przedstawiono podstawy teoretyczne modelowania procesu eksploatacji obiektów w postaci modelu: matematycznego (analitycznego), graficznego i opisowego. Na potrzeby badań opracowano model organizacji systemu obsługiwania obiektów technicznych wymagających krótkiego czasu ich przestojów (samoloty, systemy radiolokacyjne itp.). Przedstawiono i opisano wymagania do badania symulacyjnego, którymi są: opracowanie planu badania, przygotowania danych opisujących właściwości użytkowe obiektu oraz opracowanie modeli procesu eksploatacji obiektu technicznego wyrażających badane aspekty tego procesu. Przedstawiono wyniki badania symulacyjnego naprawialnego obiektu technicznego.
① Technical University of Koszalin, Department of Mechanics, Racławicka 15-17, 75-620 oszalin, Poland, e-mail: .
spmom-10v45n3_p-087.pdf (193 kB)

Steszczenie

Wzrastające wymagania do stanu technicznego maszyn powodują rozwój nowych metod diagnostycznych dla detekcji i identyfikacji uszkodzeń w możliwie wczesnej fazie. Większość z tych metod bazuje na analizie sygnałów drganiowych. Klasyczne metody często nie dają pełnej informacji o aktualnym stanie maszyny. Dlatego niezbędny jest rozwój odpowiednich metod diagnostycznych. Niektórymi z obiecujących metod analizy sygnałów są metody oparte na transformacji falkowej dające możliwość efektywej diagnostyki niestacjonarnych sygnałów drganiowych w dziedzinie czasowo-skalowej. Uogólnieniem transformacji falkowej jest pakietowa transformacja falkowa pozwalająca wydobyć z sygnału dodatkowe korzystne cechy. Jednak efektywność w przypadku metod diagnostycznych bazujących na przekształceniu falkowym jest zdeterminowana wyborem odpowiedniej funkcji falkowej. W niniejszej pracy autor wprowadza nowe pakiety falkowe bazujące na falkach B-splajnowych. Analiza porównawcza ich efektywności była przeprowadzona na niestacjonarnych sztucznych sygnałach. B-splajnowe pakiety falkowe były zastosowane do oceny stanu łożysk tocznych.
① Department of Fundamentals of Machinery Design, Faculty of Mechanical Engineering, Silesian University of Technology, Konarskiego 18A, 44-100 Gliwice, Poland, e-mail:
spmom-10v45n3_p-103.pdf (206 kB)
spmom-10v45n3_p-all.pdf (2.5 MB)