Streszczenie

W artykule przedstawiono rezultaty analizy stanu wiedzy w zakresie istotności wpływu parametrów struktury geometrycznej powierzchni (SGP) na intensywność zużywania par ciernych. Stwierdzono, że stosunkowo mało jest informacji dotyczących wpływu parametrów opisujących kierunkowość SGP na proces zużywania. Przeprowadzono więc cykl badań eksperymentalnych, których wyniki także przedstawiono w artykule. Jako czynniki wejściowe (zmienne niezależne) w badaniach przyjęto: kąt przecięcia śladów obróbki na próbce i przeciwpróbce (0°; 30°; 45°; 60° i 90°), docisk próbki i przeciwpróbki (1,0; 1,5 i 2,0 MPa). Zmiany w SPG obserwowano rejestrując zmiany wartości wybranych parametrów chropowatości, tak więc czynnikami wynikowymi (zmiennymi zależnymi) były następujące wielkości: Ra, Rt.
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że kąt skrzyżowania śladów obróbki na próbce i przeciwpróbce ma istotny wpływ na przebieg zmian mierzonych parametrów chropowatości. Zmiany te są największe dla kąta 0°, najmniejsze zaś dla kąta 90°. Stwierdzono także, że obserwowane zmiany mają większy gradient dla większych wartości obciążenia próbek. Potwierdzono w ten sposób istotność wpływu kierunkowości SGP na intensywność procesu zużywania elementów par ciernych.

Summary

In this paper there were presented results of knowledge state analysis concern the influence of parameters of surface geometrical structure (SGS) on intensity of wear proces of frictional pairs. It was stated that information about influence of parameters decribed texture direction on wear proces in the pair with conformal contact of their elements, are relatively few. So, cycle of experimental investigations were carryied out and their results were presented in this paper too. As input factors (independent variables) one accepted: angle α of machining traces intersection on sample and countersample (α = 0°; 30°; 45°; 60° and 90°), pressure sample to countersample (1,0; 1,5 and 2,0 MPa). One observed the changes in SGS recording changes in time (on friction distance) of some roughness parameters values, therefore resulting factors (dependent variables) there are following quantities: Ra, Rt.
On the base of carried out experiments one affirm that angle of machining traces intersection on sample and countersample has essential influence on changes of measured roughness parameters run.
These changes are the greatest for α = 0°, the smallest – for α = 90°. One affirm also that observed changes have greater gradient for greater values of load of samples. This way it is confirmed significance of texture direction of SGS influence on intensity of wear process of frictional pairs elements.
① Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Mechaniczny, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz.
Tribo-07v38n2_p469.pdf (129.78 Kb)